Μαθήματα 25, 26, 27, 29, 30 - Γεωγραφία Β' Γυμνασίου

Μάθημα 25: Η πολιτική διαίρεση της Ευρώπης
1. Γιατί η Ευρώπη καλείται και "γηραιά ήπειρος";
2. Ποιοι παράγοντες έκαναν την Ευρώπη ελκυστική για πολλούς λαούς;
3. Πόσα είναι σήμερα τα κράτη της Ευρώπης;
4. Τα κράτη της Ευρώπης είναι λίγα ή πολλά σε σχέση με την έκτασή της;
5. Ποια προβλήματα προκάλεσε η κατάτμηση της Ευρώπης σε πολλά κράτη;
6. Με ποιο τρόπο επιλύθηκε μέρος των παραπάνω προβλημάτων;
7. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των κρατών της Ευρωπαϊκής ηπείρου;
8. Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών ως προς το επίπεδο της ανθρώπινης ανάπτυξης; Αν ναι, γιατί;
9. Υπάρχουν διαφορές μέσα στα ίδια τα κράτη ως προς το βιοτικό επίπεδο και το επίπεδο της ανθρώπινης ανάπτυξης;
10.  Ποιες ομάδες κρατών διακρίνονται στην Ευρώπη με βάση τα οικονομικά δεδομένα;
11. Ποιες ευρωπαϊκές χώρες είναι νησιωτικά κράτη; 


Καθήκοντα

1. Άσκηση 1 σελ. 89 σχολικό
2. Άσκηση 2 σελ. 34 τετράδιο εργασιών
3. "Μελετώ στο σπίτι" σελ. 86-88 (υπογραμμισμένα)
4. Να βρίσκω τις ευρωπαϊκές χώρες στο χάρτη (δεν ξεχνώ και τα 7 μικρά κράτη) και να ξέρω τις πρωτεύουσές τους (σχολικό βιβλίο σελ. 89).
5. Να ξέρω τα νησιωτικά κράτη της Ευρώπης.

 

Μαθήματα 26-27: Η Ευρωπαϊκή ένωση & η σημασία της

Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο άρχισε να δημιουργείται η πεποίθηση σε αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες ότι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί μια διαρκής ειρήνη μεταξύ των χωρών τους ήταν να ενωθούν αυτές οικονομικά και πολιτικά. Στις 25 Μαρτίου 1957 έξι κράτη (Γαλλία, Γερμανία [τότε δυτική], Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο) υπέγραψαν στη Ρώμη τη συνθήκη δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Ε.Ο.Κ.). Στις 7 Φεβρουαρίου 1992 στην ολλανδική πόλη Μάαστριχτ υπογράφηκε η ομώνυμη συνθήκη με την οποία η Ε.Ο.Κ. μετονομάστηκε σε Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια ένωση πολιτική και οικονομική-νομισματική. Έίναι μια οικογένεια ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες έχουν δεσμευτεί να συνεργάζονται για την ειρήνη και την ευημερία. Οι χώρες που αποτελούν την Ένωση συνεχίζουν να είναι ανεξάρτητα, κυρίαρχα έθνη, αλλά συνενώνουν τις εθνικές κυριαρχίες τους, ούτως ώστε να έχουν ισχύ και παγκόσμια επιρροή. Από το 2007 η Ε.Ε. αριθμεί 27 κράτη-μέλη (Από 1/1/2014 στην Ε.Ε πρόκειται να ενταχθεί και η Κροατία). Η Ελλάδα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1981 ως δέκατο μέλος. Το 2004 έγινε η μεγαλύτερη διεύρυνση της Ε.Ε. με την ταυτόχρονη ένταξη πολλών χωρών. Το 2004 εντάχθηκε στην Ε.Ε και η Κύπρος. Για να μπορέσει ένα κράτος να ενταχθεί στην Ε.Ε. θα πρέπει να εκπληρώνει συγκεκριμένα κριτήρια, μεταξύ των οποίων δημοκρατικό πολίτευμα πολίτευμα, ισχυρή οικονομία, ικανή δημόσια διοίκηση κ.α.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι το ανώτατο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελείται από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων των κρατών-μελών της Ε.Ε. και συνέρχεται κατά κανόνα δύο φορές ανά εξάμηνο. Κάθε κράτος-μέλος ασκεί την προεδρία αυτού του συμβουλίου ανά εξάμηνο και τις εργασίες του συντονίζει ο πρωθυπουργός ή ο πρόεδρος του προεδρεύοντος κράτους. 

Τα τρία θεσμικά όργανα λήψης αποφάσεων είναι:
• Η Ευρωπαϊκή επιτροπή (Κομισιόν), τα μέλη της οποίας (επίτροποι) διορίζονται για περίοδο 5 ετών. Η Κομισιόν προασπίζει τα συμφέροντα της Ένωσης συνολικά. Από το 2004 η επιτροπή αποτελείται από έναν εξωκυβερνητικό επίτροπο από κάθε κράτος-μέλος, ο οποίος αναλαμβάνει έναν τομέα ευθύνης, και από τον πρόεδρο της επιτροπής

• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο αντιπροσωπεύει τους πολίτες της Ένωσης κι εκλέγεται άμεσα κάθε 5 χρόνια από τους πολίτες των κρατών-μελών.                                      • Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Συμβούλιο Υπουργών), που αντιπροσωπεύει τα μεμονωμένα κράτη μέλη. 

Η Επιτροπή προτείνει τη νομοθεσία, ενώ το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο την εγκρίνουν. Η Επιτροπή, επίσης, φροντίζει για την εφαρμογή των νόμων και των πολιτικών αποφάσεων.

Ακόμη, υπάρχουν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο εξασφαλίζει την τήρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο ελέγχει τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της Ένωσης,  η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κ.ά. Οι υπηρεσίες των περισσότερων ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων εδρεύουν στις Βρυξέλλες, το Στρασβούργο και το Λουξεμβούργο.

Μερικά από τα επιτεύγματα της Ε.Ε. είναι τα εξής:

1)  H απουσία πολέμων ανάμεσα στα κράτη-μέλη της.
2) Η κατάργηση της θανατικής ποινής, η προσήλωση στους δημοκρατικούς θεσμούς και ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα.
3) Η κατάργηση των συνόρων, ώστε οι άνθρωποι, τα εμπορεύματα, οι υπηρεσίες, τα χρήματα να κυκλοφορούν με μεγάλη ελευθερία.                                                                        4) Η χρήση κοινού νομίσματος, του ευρώ, διευκολύνει τις συναλλαγές, το εμπόριο, τον τουρισμό κ.α.
5) Η ευημερία σε άλλοτε φτωχές χώρες 

Είναι, επίσης, ενδεικτικό ότι τα πλουσιότερα κράτη συνεισφέρουν οικονομικά στα φτωχότερα με τη χρηματοδότηση έργων (κατασκευή συγκοινωνιακών δικτύων, υλοποίηση επιμορφωτικών προγραμμάτων, κατασκευή σταθμών βιολογικού καθαρισμού κ.ά.), ώστε να υπάρχει μια ισορροπημένη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη όλων των πολιτών της Ένωσης.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, στην Ε.Ε. παρατηρούνται αρκετά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Ορισμένα από τα σημαντικότερα είναι τα παρακάτω:

• Τα εκατομμύρια ανέργων και αστέγων σε όλα τα κράτη της Ένωσης, αλλά και το μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας.
•Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Σήμερα μερικές μόνο από τις προτεραιότητες της Ε.Ε. είναι: η περαιτέρω διατήρηση της ειρήνης, η προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών, η κοινωνική αλληλεγγύη, η ασφάλεια και η δικαιοσύνη για όλους, η προστασία του περιβάλλοντος, η λήψη μέτρων για τις κλιματικές αλλαγές, η προσαρμογή στην κοινωνία της γνώσης, η καταπολέμηση της ανεργίας, οι ίσες ευκαιρίες για όλους, η ισορροπημένη κοινωνικη & οικονομική ανάπτυξη των κρατών-μελών, η διατήρηση της πολυμορφίας και ο σεβασμός των πολιτισμικών διαφορών των ευρωπαϊκών λαών στη γλώσσα, στην ιστορία, στις παραδόσεις, στα ήθη και στα έθιμα παρά την παγκοσμιοποίηση κ.ά. Δεν είναι τυχαία εξάλλου η επιλογή του εμβλήματος της Ε.Ε. "Ενωμένη στην πολυμορφία", που σημαίνει ότι  η Ε.Ε. από τη μία πλευρά προωθεί την ενότητα και τη συνεργασία μεταξύ των λαών της Ευρώπης, αλλά από την άλλη διαφυλάσσει την πολυμορφία.

Καθήκοντα                                                                                                                                       Ασκήσεις 1,2 σελ. 93 & 1 σελ. 96 (Σχολικό) + Φύλλα εργασίας 26 & 27 σελ. 35, 36 (τετράδιο εργασιών)

Ερωτήσεις

1. Γύρω από ποια ιδέα χτίστηκε η Ευρωπαϊκή ένωση;

2. Πότε δημιουργήθηκε η Ε.Ο.Κ. και από ποια κράτη; Πού και πότε μετονομάστηκε σε Ευρωπαϊκή Ένωση; 
3. Τι γνωρίζετε για τη συνθήκη του Μάαστριχτ;

4. Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση;
5. Πόσα είναι σήμερα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης;

6. Πότε μπήκε η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή ένωση και με ποια σειρά και πότε η Κύπρος;

7. Πότε έγινε η μεγαλύτερη διεύρυνση της Ε.Ε. με την ταυτόχρονη ένταξη πολλών κρατών;
8. Τι πολίτευμα πρέπει αν έχει μια χώρα, για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή ένωση;

9. Ποια κριτήρια πρέπει να εκπληρώνει μια χώρα ώστε να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
10. Ποιο είναι τα ανώτατο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

11. Ποια είναι τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ποιες οι αρμοδιότητές τους; 

12. Ποιες είναι οι αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
13. Ποια είναι η διαδικασία δημιουργίας και τήρησης ενός κοινοτικού νόμου; 
14. Ποια θεσμικά όργανα παράγουν τη νομοθεσία και ποια την εγκρίνουν;
15. Ποιο θεσμικό όργανο α) αποτελεί τη φωνή των πολιτών της Ένωσης β) αποτελεί τη φωνή των κρατών-μελών της Ένωσης γ) προασπίζει τα συμφέροντα της Ένωσης συνολικά ; 16. Πού εδρεύουν οι υπηρεσίες των περισσότερων ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων; 
17. Να αναφέρετε 3 επιτεύγματα της Ε.Ε.
18. Στα πλαίσια της επίτευξης ποιου στόχου η Ε.Ε. χρηματοδοτεί έργα που πραγματοποιούνται στη χώρα μας;
19. Να αναφέρετε 3 προβλήματα που πρέπει να επιλύσει η Ε.Ε.
20. Να αναφέρετε ποια από τα παρακάτω είναι κοινά και ποια διαφορετικά στους λαούς που συμμετέχουν στην Ένωση: γλώσσα, δημοκρατία, ήθη & έθιμα, κοινωνική δικαιοσύνη, θρησκεία, ελευθερία. Πώς αντιμετωπίζει η Ε.Ε. την πολυμορφία των λαών των κρατών-μελών της;

Για να παίξετε το παιχνίδι που παίξαμε στην τάξη πατήστε εδώ

http://europa.eu/europago/explore/init.jsp?language=el
Για να δείτε το video από την υπογραφή της συμφωνίας ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή ένωση πατήστε εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=7U-uCr06KI

Μάθημα 29: O πληθυσμός της Ευρώπης

Ερωτήσεις
1. Πόσος είναι ο πληθυσμός της Ευρώπης σημέρα και τι ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού αντιπροσωπεύει;  
2. Ποια είναι η πυκνότητα του πληθυσμού της Ευρώπης;
3. Η Ευρώπη θεωρείται πυκνοκατοικημένη ή αραιοκατοικημένη; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
4. Πώς επιτυγχάνεται η έγκυρη καταγραφή του πληθυσμού μιας χώρας σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή;
5. Ήταν ίδια η αύξηση του πληθυσμού της Ευρώπης σε όλες τις ιστορικές περιόδους; Ποιες διακυμάνσεις παρατηρούνται και γιατί;
6. Η αύξηση του ευρωπαϊκού πληθυσμού από το 1930 ως το 1950 ήταν 50 εκατομμύρια και από το 1950 ως το 1970 ήταν 106 εκατομμύρια. Ποιο ιστορικό γεγονός επηρέασε την εξέλιξη του πληθυσμού μεταξύ των ετών 1930 και 1950;
7. Για ποιους λόγους η αύξηση του πληθυσμού της Ευρώπης μεταξύ 1950-1970 (μέσα σε 20 χρόνια) είναι παραπλήσια με την αύξηση του πληθυσμού μεταξύ 1-1750 (18 σχεδόν αιώνες);
8. Πού νομίζετε ότι οφείλεται η αργή πλέον αύξηση του πληθυσμού της Ευρώπης μετά τη δεκαετία του 1970;
9. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το ρυθμό αύξησης του πληθυσμού μιας χώρας;
10. Πώς μεταβάλλεται το ποσοστό του πληθυσμού της Ευρώπης σε σχέση με τον παγκόσμιο πληθυσμό; Γιατί κατά τη γνώμη σας;
11. Τι ποσοστό του συνολικού πληθυσμού του πλανήτη αναμένεται να αποτελούν οι Ευρωπαίοι τα 2100;
 
Καθήκοντα
1. Ασκήσεις 1, 2 σελ. 102
2. "Μελετώ στο σπίτι" σελ. 102

Μάθημα 30: Τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Ευρώπης

Καθήκοντα
1. Μαθαίνω τα υπογραμμισμένα από το βιβλίο.
2. Άσκηση 2 σελ. 106 (σχολικό)
3. Ασκήσεις 1, 2 σελ. 39 (τετράδιο εργασιών)

Ερωτήσεις 
1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ευρωπαϊκού πληθυσμού; (απλή αναφορά)
2. Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η πυκνότητα του πληθυσμού μιας χώρας;
3. Τι ονομάζουμε αστικοποίηση; Πού οφείλεται το φαινόμενο αυτό και πόσο έντονο είναι στην Ευρώπη;
4. Τι εννοούμε με τον όρο δημογραφικό πρόβλημα;
5. Ποιες οι θετικές και οι αρνητικές επιδράσεις από την παρουσία μεταναστών σε μια χώρα;