ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ (περίληψη, ερωτήσεις, videos & χρήσιμα links) - ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Χρήσιμα links

συστατικά του αίματος
http://www.youtube.com/watch?v=bzYmPQOKBL8
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=R-sKZWqsUpw

μεταφορά οξυγόνου
 http://www.youtube.com/watch?v=WXOBJEXxNEo

λευκό αιμοσφαίριο κυνηγά βακτήριο
http://www.youtube.com/watch?v=JnlULOjUhSQ

κυκλοφορία αίματος
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=YcqhqPoy0as
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=0jznS5psypI
http://www.youtube.com/watch?v=nx-XRC_1n-Q

μικρή και μεγάλη κυκλοφορία

http://www.kscience.co.uk/animations/blood_system.htm

καρδιά
http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/epistimi/web_Quest_main/webquests/human_body_web_quest_st/heart.html#blood_vessel

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-4930

καρδιαγγειακά νοσήματα
http://ec.europa.eu/health-eu/health_problems/cardiovascular_diseases/io_el.htm#tab_my_country

καρδιογράφημα

http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-4124

καρδιά & υγεία

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/4126?locale=el

 Ερωτήσεις

1.Ποιος είναι ο ρόλος του αίματος;

2. Γιατί η καρδιά χτυπά πιο γρήγορα όταν ασκούμαστε;
3. Πόσους χώρους έχει η καρδιά του ανθρώπου;

4. Πώς διακρίνονται τα αιμοφόρα αγγεία και ποιος ο ρόλος κάθε κατηγορίας;

Ποιες οι διαφορές μεταξύ αρτηριών και φλεβών;

5. Ποια αγγεία έχουν βαλβίδες και ποιος ο ρόλος τους;

6. Ποια είναι η πορεία του πλούσιου σε διοξείδιο του άνθρακα αίματος από τα διάφορα 

σημεία του σώματος μέχρι να καταλήξει πάλι σε αυτά αλλά πλούσιο σε οξυγόνο;

7. Ποια είναι τα συστατικά του αίματος και ποιος ο ρόλος του καθενός;

8. Σε ποιες κατηγορίες χωρίζονται τα κύτταρα του αίματος και ποιος ο ρόλος κάθε κατηγορίας;

9. Ποιοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ασθενειών του 

κυκλοφορικού συστήματος;

Περίληψη

Το αίμα μεταφέρει το οξυγόνο και τις θρεπτικές ουσίες που προέκυψαν κατά τη διάσπαση της τροφής σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού. Στο αίμα επίσης καταλήγουν οι άχρηστες ουσίες που παράγονται κατά το μεταβολισμό των κυττάρων μας. Γίνεται δηλαδή ανταλλαγή ουσιών μεταξύ του αίματος και των κυττάρων του οργανισμού μας. Όταν ασκούμαστε τα μυϊκά κύτταρα χρειάζονται περισσότερη ενέργεια και γι’ αυτό χρειάζονται περισσότερο οξυγόνο και περισσότερες θρεπτικές ουσίες. Έτσι, η καρδιά μας χτυπά πιο γρήγορα και εργάζεται εντονότερα.

Η κυκλοφορία του αίματος στον άνθρωπο επιτυγχάνεται χάρη στις κινήσεις (συστολές και διαστολές) της τετράχωρης καρδιάς του.

Τα αιμοφόρα αγγεία διακρίνονται σε τρεις τύπους. Οι αρτηρίες μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά σε όλα τα σημεία του σώματος. Έχουν παχιά και ελαστικά τοιχώματα. Οι φλέβες μεταφέρουν αίμα στην καρδιά. Τα τοιχώματά τους είναι λεπτότερα. Οι περισσότερες φλέβες έχουν βαλβίδες που δεν αφήνουν το αίμα να αλλάξει ροή. Τα τριχοειδή αγγεία έχουν λεπτά τοιχώματα που επιτρέπουν την ανταλλαγή ουσιών μεταξύ αίματος και κυττάρων.

Το αίμα από όλα τα σημεία του σώματος καταλήγει μέσω φλεβών στην καρδιά. Το αίμα αυτό περιέχει πολύ διοξείδιο του άνθρακα. Συνεπώς, πρέπει με κάποιον τρόπο να απαλλαγεί από αυτό και να εμπλουτιστεί με οξυγόνο, που θα μεταφέρει στη συνέχεια στα κύτταρα. Η ανταλλαγή αυτών των αερίων (οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα) γίνεται στους πνεύμονες. Το αίμα, μέσω αρτηριών, οδηγείται από την καρδιά στους πνέυμονες. Εκεί απαλλάσσεται από το διοξείδιο του άνθρακα και εμπλουτίζεται με οξυγόνο. Στη συνέχεια, μέσω φλεβών, επιστρέφει στην καρδιά. Από εκεί ωθείται μέσω αρτηριών σε όλα τα σημεία του σώματος. Αφήνει στα κύτταρα το οξυγόνο και τις θρεπτικές ουσίες που μεταφέρει και παραλαμβάνει διοξείδιο του άνθρακα και άλλες άχρηστες ουσίες. Η ανταλλαγή αυτή γίνεται μέσω των τοιχωμάτων των τριχοειδών αγγείων. Το αίμα, πλούσιο και πάλι σε διοξείδιο του άνθρακα, επιστρέφει μέσω φλεβών στην καρδιά, από εκεί στους πνεύμονες κ.ο.κ. Η διαδικασία αυτή συνεχίζεται αδιάκοπα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Το αίμα αποτελείται από το πλάσμα και τα κύτταρα. Το πλάσμα είναι ένα υποκίτρινο υγρό που αποτελείται κυρίως από νερό. Τα κύτταρα του αίματος ταξινομούνται σε τρεις κύριες κατηγορίες: 

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια  είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά του οξυγόνου στα κύτταρα και για την απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από αυτά.

Τα λευκά αιμοσφαίρια προστατεύουν τον οργανισμό από εισβολείς π.χ. μικρόβια.

Τα αιμοπετάλια συμβάλλουν στην πήξη του αίματος σε περίπτωση τραυματισμού, ώστε να παρεμποδίζεται μεγάλη απώλεια αίματος.

Παρ’ όλα αυτά, στις ανεπτυγμένες χώρες οι ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου. Κάποιες από τις ασθένειες αυτές είναι κληρονομικές. Yπάρχουν ωστόσο και παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ασθενειών του κυκλοφορικού συστήματος. Συχνά οι παράγοντες αυτοί έχουν σχέση με τον τρόπο ζωής μας, όπως, για παράδειγμα, με το κάπνισμα, την παχυσαρκία, την πλούσια σε κορεσμένα/ζωικά λίπη διατροφή κ.ά. Η άσκηση και η ισορροπημένη διατροφή έχει διαπιστωθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών του κυκλοφορικού συστήματος. Εκτός όμως από τον τρόπο ζωής μας, υπάρχουν και κάποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως αέριοι ρύποι (π.χ. το μονοξείδιο του άνθρακα), που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία του κυκλοφορικού μας συστήματος.